Αρχές Καρδιοαναπνευστικής Αναζωογόνησης
Η γνώση βασικών αρχών παροχής αναζωογόνησης σε ενήλικες και παιδιά σε περίπτωση ανακοπής έχει καταστεί πλέον στο δυτικό κόσμο μέρος της διαδικασίας της βασικής εκπαίδευσης.
Η αναγνώριση των κλινικών σημείων ανακοπής και η παροχή βοήθειας εγκαίρως βελτιώνει τις πιθανότητες του βαρέως πάσχοντος ασθενούς να φτάσει σε κέντρο όπου μπορεί να παρασχεθεί εξειδικευμένη βοήθεια και κατ’ επέκταση μειώνει τις όψιμες επιπλοκές. Εφαρμόζοντας τις βασικές τεχνικές που περιγράφονται παρακάτω, ένας μη ειδικός, πολίτης/διασώστης, μπορεί να υποστηρίξει τις ζωτικές αναπνευστικές και κυκλοφορικές λειτουργίες ενός ατόμου σε ανακοπή χωρίς να διαθέτει ειδικό εξοπλισμό.
Ασφαλής Προσέγγιση
Σε κάθε περίπτωση, αλλά πολύ περισσότερο σε άγνωστο περιβάλλον, ο διασώστης θα πρέπει να προσεγγίσει το θύμα με ασφάλεια ώστε να μη γίνει και ο ίδιος θύμα και ακολούθως να απομακρύνει τον ασθενή από συνθήκες που ενέχουν άμεσο κίνδυνο. Πχ πρώτα κλείνουμε το γενικό διακόπτη ή αν αυτό δεν είναι δυνατό, απομακρύνουμε ένα θύμα ηλεκτροπληξίας με ένα ξύλο από την πηγή, προτού κάνουμε οτιδήποτε άλλο.
Έλεγχος επιπέδου συνείδησης
Ακολούθως προσεγγίζουμε και εφαρμόζουμε απτικό ερέθισμα στα άκρα και ταυτόχρονα μιλάμε στον ασθενή (είσαι καλά;). Ακόμα και τα βρέφη ανταποκρίνονται στο φωνητικό ερέθισμα κι ας μην καταλαβαίνουν.
Κλήση σε βοήθεια
Εφόσον δεν υπάρχει καμία ανταπόκριση στο φωνητικό και απτικό ερέθισμα καλούμε κάποιον που βρίσκεται κοντά μας σε βοήθεια και του ζητάμε να παραμείνει μαζί μας γιατί μπορεί να τον χρειαστούμε αργότερα.
Εν συνεχεία η εκτίμηση και αντιμετώπιση στηρίζεται στο:
Α (Airway= Αεραγωγός)
Β (Breathing=Αναπνοή)
C (Circulation=Κυκλοφορικό)
Έλεγχος αεραγωγού (A)
Η απόφραξη του αεραγωγο – συνηθέστερα από την γλώσσα που έχει πέσει προς τα πίσω (η γλώσσα δε «γυρίζει», απλώς πέφτει προς τα πίσω) – ενδέχεται να είναι το πρωτογενές πρόβλημα, συνεπώς η ανάταξή της μπορεί να οδηγήσει σε πλήρη ανάνηψη. Η διάνοιξη του αεραγωγού επιτυγχάνεται όταν ο διασώστης βάλει το ένα χέρι στο μέτωπο του θύματος και το σπρώξει προς τα πίσω ενώ ταυτόχρονα ανυψώνει την κάτω γνάθο με τα δύο δάκτυλα του άλλου χεριού προσέχοντας να εφαρμόζει δύναμη στο οστέινο τμήμα κι όχι στα μαλακά μόρια. Έτσι επιτυγχάνεται έκταση (κι όχι υπερέκταση) της κεφαλής («θέση όσφρησης λουλουδιού» ή chin lift) που παρασύρει την γλώσσα προς τα εμπρός, απελευθερώνοντας τον αεραγωγό. Στην περίπτωση τραυματισμού, οπότε μπαίνει υποψία κάκωσης του αυχένα και προκειμένου να τον προστατέψουμε, ενδείκνυται ο χειρισμός της ανάσπασης της κάτω γνάθου (jaw thrust). Αυτό επιτυγχάνεται όταν ενώ διατηρούμε την ουδέτερη θέση της κεφαλής, τοποθετούμε 2-3 δάκτυλα κάτω από τις 2 γωνίες της κάτω γνάθου και ανασηκώσουμε την γνάθο προς τα εμπρός (σαν να ανοίγουμε ένα συρτάρι). Ο χειρισμός αυτός προφανώς δεν έχει λόγο αλλά και δεν μπορεί να εφαρμοστεί σε άτομο που διατηρεί μυϊκό τόνο, δηλαδή έχει τις αισθήσεις του. Μετά τον όποιο χειρισμό διάνοιξης του αεραγωγού ελέγχουμε εάν μέσα στο στόμα υπάρχει ξένο σώμα που μπορούμε να απομακρύνουμε υπό άμεση όραση. Τυφλές σαρωτικές κινήσεις απαγορεύονται.
Παρακολουθήστε το σχετικό βίντεο:
https://www.youtube.com/watch?v=haFhtN9BHV8&list=PLdoUrXSWRYF11dwOQwgm4W1KuZ35KToAI&index=4
Έλεγχος της αναπνοής (B)
Ακολούθως και για 10 δευτερόλεπτα (μετράμε ΔΥΝΑΤΑ έως το 10 π.χ 1001, 1002, 1003 κτλ) προσπαθούμε να ΔΟΥΜΕ τον θώρακα να εκπτύσσεται, και να ΑΙΣΘΑΝΘΟΥΜΕ (τοποθετώντας το χέρι μας στο θώρακα) τον εκπνεόμενο αέρα. Εάν δεν ΒΛΕΠΟΥΜΕ, ΑΚΟΥΜΕ ή ΑΙΣΘΑΝΟΜΑΣΤΕ τότε προχωρούμε στο επόμενο βήμα.
Κλήση στο ΕΚΑΒ.
Τηλεφωνούμε στο 166 ή στο 112 (από κινητό χωρίς σήμα ή κάρτα ή μονάδες). Στην επικοινωνία μας θα πρέπει να είμαστε σαφείς και σύντομοι και να αναφέρουμε
- το ονοματεπώνυμό μας
- την ακριβή θέση μας
- ότι ξεκινάμε ΚΑΡΠΑ
Εάν έχουμε τη δυνατότητα βάζουμε το τηλέφωνό μας σε ανοιχτή ακρόαση και θυμόμαστε ότι δεν θα πρέπει να κλείσουμε το τηλέφωνο εάν δεν το κλείσουν από το ΕΚΑΒ πρώτα.
Καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση (ΚΑΡΠΑ) (C)
Παλαιότερα η ΚΑΡΠΑ αποτελούνταν από ένα συνδυασμό εμφυσήσεων (το λεγόμενο «φιλί της ζωής») και θωρακικών συμπιέσεων. Πλέον, εξαιτίας της πανδημίας covid και για την ασφάλεια του διασώστη Η ΠΑΡΟΧΗ ΕΜΦΥΣΗΣΕΩΝ ΕΧΕΙ ΚΑΡΓΗΘΕΙ.
Η προσοχή στρέφεται στο κυκλοφορικό. Ανεπάρκεια του κυκλοφορικού θεωρούμε πως υφίσταται εάν κατά τη διάρκεια του προηγούμενου βήματος δεν παρατηρήθηκε κανονική αναπνοή.
Εφόσον διαπιστωθεί ανεπάρκεια κυκλοφορικού προχωρούμε σε καρδιακές συμπιέσεις. Οι συμπιέσεις γίνονται αδρά στο μέσο του θώρακα
- χρησιμοποιώντας το δείκτη και το μέσο δάκτυλο εάν πρόκειται για μωρό
- το ένα χέρι εάν πρόκειται για παιδί έως 12 ετών
- το ένα χέρι μας με απλωμένα τα δάκτυλα στο στέρνο και το άλλο από επάνω με τα δάκτυλα να κλειδώνουν εάν πρόκειται για ενήλικες ή μεγαλόσωμα παιδιά. Τα μεν δάκτυλα τα τοποθετούμε κάθετα στο στέρνο, τη δε «μπάλα» του χεριού έτσι ώστε τα δάκτυλα να είναι σε έκταση και να μην ακουμπούν στον θώρακα και όλο το άνω άκρο μας να είναι τεντωμένο και κάθετα τοποθετημένο στο στέρνο. Στόχος είναι οι συμπιέσεις να γίνονται με το βάρος του σώματός μας. Το βάθος της συμπίεσης είναι τουλάχιστον το 1/3 της προσθιοπίσθιας διαμέτρου του θώρακα του παιδιού (περίπου 4-5 εκ.) ή σε περίπτωση ενήλικα τουλάχιστον 5 εκατοστά.
Παρακολουθήστε το σχετικό βίντεο:
Καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση με χρήση απινιδωτή
Παρακολουθήστε το σχετικό βίντεο:
Η καρδιοαναπνευστική αναζωογόνηση σταματά μόνο σε τρεις περιπτώσεις :
- Το θύμα ανανήψει (αρχίζει δηλαδή να αντιδρά στις θωρακικές συμπιέσεις).
- Έρθει η εξειδικευμένη βοήθεια (τα χέρια μας τα βγάζουμε μόλις βάλουν οι διασώστες τα δικά τους πάνω στο θύμα ανακοπής και όχι με το άκουσμα της σειρήνας)
- Εξαντληθούμε
Θέση ανάνηψης
Όταν το θύμα ανακτήσει τις αισθήσεις του το τοποθετούμε σε θέση ανάνηψης. Για να ενημερωθείτε για τον τρόπο παρακολουθήστε το βίντεο: https://www.youtube.com/watch?v=63xcG2bN23A&list=PLdoUrXSWRYF11dwOQwgm4W1KuZ35KToAI&index=6
Κλείνοντας θα πρέπει να επισημανθεί πως η διαδικασία της ΚΑΡΠΑ είναι κάτι που δημιουργεί σημαντικό stress ακόμα και σε επαγγελματίες υγείας. Η αυτοματοποίηση λοιπόν των κινήσεων και η εξοικείωση με τον αλγόριθμο της είναι εξαιρετικά σημαντικές προκειμένου σε τέτοιες συνθήκες να μην διστάσουμε να εφαρμόσουμε ΚΑΡΠΑ και να είμαστε όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματικοί.
Αναπνευστική απόφραξη
- Βίντεο σχετικά με την αντιμετώπιση της πνιγμονής γενικά https://www.youtube.com/watch?v=KBO7wVTk-LM
- Ειδικές περιπτώσεις (εγκυμοσύνη, παχυσαρκία, αποφραξη στον εαυτό μας, βρέφη, παιδιά) https://www.youtube.com/watch?v=3r79Vdt-jtw
Διαθέσιμη είναι πλέον για όλους και δωρεάν η εφαρμογή για κινητά τηλέφωνα I save lives με την οποία ο καθένας που θα βρεθεί δίπλα σε κάποιον άνθρωπο ο οποίος υπέστη καρδιακή ανακοπή μπορεί να λάβει οδηγίες για να ξεκινήσει άμεσα καρδιοαναπνευστική αναζωογόνηση. Παράλληλα, μέσω της εφαρμογής ειδοποιούνται άμεσα το ΕΚΑΒ, οι διασώστες και οι πρώτοι ανταποκρινόμενοι του ελληνικού ανθρωπιστικού οργανισμού Kids Save Lives ώστε να φτάσει στο σημείο απινιδωτής. Για περισσότερες πληροφορίες για την εφαρμογή πατήστε εδώ
Ευχαριστούμε θερμά τον Dr Χρήστο Κρασαδάκη για την παραχώρηση άδειας χρήσης του υλικού. ΠΗΓΗ: http://www.steliosk.gr/index.php/mathimata-a-voitheion
