Δεν αμελώ να πλένω τα δόντια μου τουλάχιστον δύο φορές την ημέρα με φθοριούχο -μη αποτριπτική- οδοντόκρεμα. Το «καλό» μου βούρτσισμα γίνεται το βράδυ όπου αφιερώνω τουλάχιστον 2-3 λεπτά για να βουρτσίσω επιμελώς -αλλά χωρίς δύναμη- τις εξωτερικές, τις εσωτερικές και τις μασητικές επιφάνειες των δοντιών καθώς και την πάνω επιφάνεια της γλώσσας.
Δεν ξεχνώ να βάζω νήμα ή μεσοδόντια βουρτσάκια, ανάλογα με τις οδηγίες που μου έχει δώσει οδοντίατρος μου.
Το πρωί πλένω τα δόντια μου αφού έχω φάει το πρωινό.
Εννοείται ότι αφού καθαρίσω τα δόντια μου το βράδυ δεν καταναλώνω κανένα ρόφημα ή φαγητό.
Αποφεύγω την κατανάλωση τροφών που περιέχουν ζάχαρη’ εκτός από το ότι βλάπτουν την υγεία μου κάνουν κακό και στα δόντια μου. Επίσης, φροντίζω να περιορίσω την κατανάλωση ενεργειακών ποτών, όξινων ποτών, αναψυκτικών καθώς και καφέ και τσάι που περιέχουν ζάχαρη. Η παρατεταμένη κατανάλωση τέτοιων ροφημάτων αυξάνει τον κίνδυνο τερηδόνας και προκαλεί αντιαισθητικές χρωστικές τα δόντια.
Δε χρησιμοποιώ τα δόντια μου για να σπάσω ξηρούς καρπούς, να ανοίξω καπάκια κτλ γιατί υπάρχει μεγάλος κίνδυνος να σπάσω κάποιο δόντι μου.
Προσπαθώ να περιορίσω στο ελάχιστο την κατανάλωση αλκοόλ και το κάπνισμα. Εκτός από τα προβλήματα που δημιουργούν στην υγεία μου, η υπερκατανάλωσή τους αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του στόματος!
Αν παρατηρήσω τυχόν αλλαγές στο χρώμα ή στην υφή των ούλων μου ή κάποια αλλοίωση στο στόμα που δεν οφείλεται σε τραυματισμό και δεν έχει φύγει μετά από 14 ημέρες επισκέπτομαι απαραίτητα τον οδοντίατρο μου.
Αν θέλω να λευκάνω τα δόντια μου απευθύνομαι στον οδοντίατρο μου και όχι σε ινστιτούτα αισθητικής. Επίσης δεν αγοράζω προϊόντα λεύκανσης από το διαδίκτυο: εκτός από αναποτελεσματικά μπορεί να αποβούν επικίνδυνα για την υγεία μου!
Προσέχω να μη σφίγγω τα δόντια μου όταν συγκεντρώνομαι στη δουλειά, όταν νευριάζω ή όταν αγχώνομαι. Αν διαπιστώσω ότι σφίγγω τα δόντια και στον ύπνο μου επισκέπτομαι τον οδοντίατρο μου για να με βοηθήσει.
Αν συμμετέχω σε έντονες αθλητικές δραστηριότητες προστατεύω τα δόντια μου από τραυματισμό φορώντας ένα ειδικά κατασκευασμένο για μένα αθλητικό νάρθηκα.
Επισκέπτομαι οπωσδήποτε τον οδοντίατρό μου κάθε εξάμηνο για έλεγχο και καθαρισμό!
Δεν ξεχνώ να χαμογελώ πλατιά κάθε μέρα! Κάνει καλό στην δική μου ψυχολογία και στην ψυχολογία των ανθρώπων γύρω μου!
Η γνώση βασικών αρχών παροχής αναζωογόνησης σε ενήλικες και παιδιά σε περίπτωση ανακοπής έχει καταστεί πλέον στο δυτικό κόσμο μέρος της διαδικασίας της βασικής εκπαίδευσης.
Η αναγνώριση των κλινικών σημείων ανακοπής και η παροχή βοήθειας εγκαίρως βελτιώνει τις πιθανότητες του βαρέως πάσχοντος ασθενούς να φτάσει σε κέντρο όπου μπορεί να παρασχεθεί εξειδικευμένη βοήθεια και κατ’ επέκταση μειώνει τις όψιμες επιπλοκές. Εφαρμόζοντας τις βασικές τεχνικές που περιγράφονται παρακάτω, ένας μη ειδικός, πολίτης/διασώστης, μπορεί να υποστηρίξει τις ζωτικές αναπνευστικές και κυκλοφορικές λειτουργίες ενός ατόμου σε ανακοπή χωρίς να διαθέτει ειδικό εξοπλισμό.
Αλγόριθμος αντιμετώπισης απώλειας αισθήσεων
Ασφαλής Προσέγγιση
Σε κάθε περίπτωση, αλλά πολύ περισσότερο σε άγνωστο περιβάλλον, ο διασώστης θα πρέπει να προσεγγίσει το θύμα με ασφάλεια ώστε να μη γίνει και ο ίδιος θύμα και ακολούθως να απομακρύνει τον ασθενή από συνθήκες που ενέχουν άμεσο κίνδυνο. Πχ πρώτα κλείνουμε το γενικό διακόπτη ή αν αυτό δεν είναι δυνατό, απομακρύνουμε ένα θύμα ηλεκτροπληξίας με ένα ξύλο από την πηγή, προτού κάνουμε οτιδήποτε άλλο.
Έλεγχος επιπέδου συνείδησης
Ακολούθως προσεγγίζουμε και εφαρμόζουμε απτικό ερέθισμα στα άκρα και ταυτόχρονα μιλάμε στον ασθενή (είσαι καλά;). Ακόμα και τα βρέφη ανταποκρίνονται στο φωνητικό ερέθισμα κι ας μην καταλαβαίνουν.
Κλήση σε βοήθεια
Εφόσον δεν υπάρχει καμία ανταπόκριση στο φωνητικό και απτικό ερέθισμα καλούμε κάποιον που βρίσκεται κοντά μας σε βοήθεια και του ζητάμε να παραμείνει μαζί μας γιατί μπορεί να τον χρειαστούμε αργότερα.
Εν συνεχεία η εκτίμηση και αντιμετώπιση στηρίζεται στο: Α (Airway= Αεραγωγός) Β (Breathing=Αναπνοή) C (Circulation=Κυκλοφορικό)
Έλεγχος αεραγωγού (A)
Η απόφραξη του αεραγωγο – συνηθέστερα από την γλώσσα που έχει πέσει προς τα πίσω (η γλώσσα δε «γυρίζει», απλώς πέφτει προς τα πίσω) – ενδέχεται να είναι το πρωτογενές πρόβλημα, συνεπώς η ανάταξή της μπορεί να οδηγήσει σε πλήρη ανάνηψη. Η διάνοιξη του αεραγωγού επιτυγχάνεται όταν ο διασώστης βάλει το ένα χέρι στο μέτωπο του θύματος και το σπρώξει προς τα πίσω ενώ ταυτόχρονα ανυψώνει την κάτω γνάθο με τα δύο δάκτυλα του άλλου χεριού προσέχοντας να εφαρμόζει δύναμη στο οστέινο τμήμα κι όχι στα μαλακά μόρια. Έτσι επιτυγχάνεται έκταση (κι όχι υπερέκταση) της κεφαλής («θέση όσφρησης λουλουδιού» ή chin lift) που παρασύρει την γλώσσα προς τα εμπρός, απελευθερώνοντας τον αεραγωγό. Στην περίπτωση τραυματισμού, οπότε μπαίνει υποψία κάκωσης του αυχένα και προκειμένου να τον προστατέψουμε, ενδείκνυται ο χειρισμός της ανάσπασης της κάτω γνάθου (jaw thrust). Αυτό επιτυγχάνεται όταν ενώ διατηρούμε την ουδέτερη θέση της κεφαλής, τοποθετούμε 2-3 δάκτυλα κάτω από τις 2 γωνίες της κάτω γνάθου και ανασηκώσουμε την γνάθο προς τα εμπρός (σαν να ανοίγουμε ένα συρτάρι). Ο χειρισμός αυτός προφανώς δεν έχει λόγο αλλά και δεν μπορεί να εφαρμοστεί σε άτομο που διατηρεί μυϊκό τόνο, δηλαδή έχει τις αισθήσεις του. Μετά τον όποιο χειρισμό διάνοιξης του αεραγωγού ελέγχουμε εάν μέσα στο στόμα υπάρχει ξένο σώμα που μπορούμε να απομακρύνουμε υπό άμεση όραση. Τυφλές σαρωτικές κινήσεις απαγορεύονται.
Ακολούθως και για 10 δευτερόλεπτα (μετράμε ΔΥΝΑΤΑ έως το 10π.χ 1001, 1002, 1003 κτλ) προσπαθούμε να ΔΟΥΜΕ τον θώρακα να εκπτύσσεται, και να ΑΙΣΘΑΝΘΟΥΜΕ (τοποθετώντας το χέρι μας στο θώρακα) τον εκπνεόμενο αέρα. Εάν δεν ΒΛΕΠΟΥΜΕ, ΑΚΟΥΜΕ ή ΑΙΣΘΑΝΟΜΑΣΤΕ τότε προχωρούμε στο επόμενο βήμα.
Κλήση στο ΕΚΑΒ.
Τηλεφωνούμε στο 166 ή στο 112 (από κινητό χωρίς σήμα ή κάρτα ή μονάδες). Στην επικοινωνία μας θα πρέπει να είμαστε σαφείς και σύντομοι και να αναφέρουμε
το ονοματεπώνυμό μας
την ακριβή θέση μας
ότι ξεκινάμε ΚΑΡΠΑ
Εάν έχουμε τη δυνατότητα βάζουμε το τηλέφωνό μας σε ανοιχτή ακρόαση και θυμόμαστε ότι δεν θα πρέπει να κλείσουμε το τηλέφωνο εάν δεν το κλείσουν από το ΕΚΑΒ πρώτα.
Καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση (ΚΑΡΠΑ) (C)
Παλαιότερα η ΚΑΡΠΑ αποτελούνταν από ένα συνδυασμό εμφυσήσεων (το λεγόμενο «φιλί της ζωής») και θωρακικών συμπιέσεων. Πλέον, εξαιτίας της πανδημίας covid και για την ασφάλεια του διασώστη Η ΠΑΡΟΧΗ ΕΜΦΥΣΗΣΕΩΝ ΕΧΕΙ ΚΑΡΓΗΘΕΙ.
Η προσοχή στρέφεται στο κυκλοφορικό. Ανεπάρκεια του κυκλοφορικού θεωρούμε πως υφίσταται εάν κατά τη διάρκεια του προηγούμενου βήματος δεν παρατηρήθηκε κανονική αναπνοή.
Εφόσον διαπιστωθεί ανεπάρκεια κυκλοφορικού προχωρούμε σε καρδιακές συμπιέσεις. Οι συμπιέσεις γίνονται αδρά στο μέσο του θώρακα
χρησιμοποιώντας το δείκτη και το μέσο δάκτυλο εάν πρόκειται για μωρό
το ένα χέρι εάν πρόκειται για παιδί έως 12 ετών
το ένα χέρι μας με απλωμένα τα δάκτυλα στο στέρνο και το άλλο από επάνω με τα δάκτυλα να κλειδώνουν εάν πρόκειται για ενήλικες ή μεγαλόσωμα παιδιά. Τα μεν δάκτυλα τα τοποθετούμε κάθετα στο στέρνο, τη δε «μπάλα» του χεριού έτσι ώστε τα δάκτυλα να είναι σε έκταση και να μην ακουμπούν στον θώρακα και όλο το άνω άκρο μας να είναι τεντωμένο και κάθετα τοποθετημένο στο στέρνο. Στόχος είναι οι συμπιέσεις να γίνονται με το βάρος του σώματός μας. Το βάθος της συμπίεσης είναι τουλάχιστον το 1/3 της προσθιοπίσθιας διαμέτρου του θώρακα του παιδιού (περίπου 4-5 εκ.) ή σε περίπτωση ενήλικα τουλάχιστον 5 εκατοστά.
Παρακολουθήστε το σχετικό βίντεο:
Καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση με χρήση απινιδωτή
Παρακολουθήστε το σχετικό βίντεο:
Η καρδιοαναπνευστική αναζωογόνηση σταματά μόνο σε τρεις περιπτώσεις :
Το θύμα ανανήψει (αρχίζει δηλαδή να αντιδρά στις θωρακικές συμπιέσεις).
Έρθει η εξειδικευμένη βοήθεια (τα χέρια μας τα βγάζουμε μόλις βάλουν οι διασώστες τα δικά τους πάνω στο θύμα ανακοπής και όχι με το άκουσμα της σειρήνας)
Κλείνοντας θα πρέπει να επισημανθεί πως η διαδικασία της ΚΑΡΠΑ είναι κάτι που δημιουργεί σημαντικό stress ακόμα και σε επαγγελματίες υγείας. Η αυτοματοποίηση λοιπόν των κινήσεων και η εξοικείωση με τον αλγόριθμο της είναι εξαιρετικά σημαντικές προκειμένου σε τέτοιες συνθήκες να μην διστάσουμε να εφαρμόσουμε ΚΑΡΠΑ και να είμαστε όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματικοί.
Διαθέσιμη είναι πλέον για όλους και δωρεάν η εφαρμογή για κινητά τηλέφωνα I save lives με την οποία ο καθένας που θα βρεθεί δίπλα σε κάποιον άνθρωπο ο οποίος υπέστη καρδιακήανακοπή μπορεί να λάβει οδηγίες για να ξεκινήσει άμεσα καρδιοαναπνευστική αναζωογόνηση. Παράλληλα, μέσω της εφαρμογής ειδοποιούνται άμεσα το ΕΚΑΒ, οι διασώστες και οι πρώτοι ανταποκρινόμενοι του ελληνικού ανθρωπιστικού οργανισμού Kids Save Lives ώστε να φτάσει στο σημείο απινιδωτής. Για περισσότερες πληροφορίες για την εφαρμογή πατήστεεδώ
Ευχαριστούμε θερμά τον Dr Χρήστο Κρασαδάκη για την παραχώρηση άδειας χρήσης του υλικού. ΠΗΓΗ: http://www.steliosk.gr/index.php/mathimata-a-voitheion
Η σημασία της διατροφής στην εκδήλωση της τερηδόνας ήταν ήδη γνωστή από τα αρχαία χρόνια. Ο Αριστοτέλης είχε επισημάνει ότι η παραμονή του σύκου στη στοματική κοιλότητα με την προσκόλλησή του στις οδοντικές επιφάνειες προκαλούσε καταστροφή στα δόντια. Η παρατήρηση αυτή αποτέλεσε την αιτία παρότρυνσης περιορισμού της κατανάλωσης τροφών κολλώδους σύστασης, προκειμένου να διασφαλιστεί η υγεία της στοματικής κοιλότητας.
Σήμερα γνωρίζουμε ότι η τερηδόνα αποτελεί πολυπαραγοντική νόσο. Η ευαισθησία του ατόμου στην τερηδόνα καθορίζεται από παράγοντες όπως η σύσταση της μικροβιακής χλωρίδας του στόματος, η σύσταση και ο ρυθμός έκκρισης του σάλιου, η σύσταση και η μικροδομή (ποιότητα) των οδοντικών ουσιών, η θέση του δοντιού στο φραγμό, η αποτελεσματικότητα της στοματικής υγιεινής, η έκθεση του ατόμου στην προστατευτική δράση του φθορίου κτλ. Παρόλα αυτά, η διατροφή αποτελεί από τους σημαντικότερους αιτιολογικούς παράγοντες τους οποίους μπορούμε να ελέγξουμε για τον περιορισμό της εκδήλωσης της τερηδόνας.
Όταν τρώμε τροφές που περιέχουν σάκχαρα τροφοδοτούνται τα βακτηρίδια της οδοντικής πλάκας. Η οδοντική πλάκα είναι ένα λεπτό επίχρισμα από μικρόβια τα οποία παράγουν οξέα. Τα μεταβολικά προϊόντα των μικροβίων μπορούν να προκαλέσουν τερηδόνα ή ενεργοποιώντας φλεγμονώδεις διεργασίες να προκαλέσουν ουλίτιδα ή περιοδοντίτιδα. Η οδοντική πλάκα προσκολλάται σταθερά στην επιφάνεια των δοντιών και μπορεί να απομακρυνθεί με την άσκηση σχολαστικής στοματικής υγιεινής.
Τροφές που περιέχουν σάκχαρα είναι τα μπισκότα, τα κέικ, το μέλι, τα αποξηραμένα φρούτα, οι σοκολάτες, οι καραμέλες, τα γλυκά, τα αναψυκτικά, οι χυμοί κτλ Ζάχαρη υπάρχει επίσης σε πολλά επεξεργασμένα τρόφιμα όπως κρακεράκια, ψωμί, σάλτσες, δημητριακά, πατατάκια κτλ. Σε παιδιά που χρησιμοποιούν πιπίλες βουτηγμένες σε γλυκαντικές ουσίες όπως μέλι ή μπιμπερό με γάλα ή άλλα γλυκά ροφήματα, κυρίως κατά τη διάρκεια του νυκτερινού ύπνου, παρατηρείται πολύ γρήγορη και εκτεταμένη καταστροφή των νεογιλών δοντιών από τερηδόνα (σύνδρομο του μπιμπερό).
Εκτός από τη ζάχαρη, και τα όξινα τρόφιμα, όπως τα λεμόνια, οι χυμοί εσπεριδοειδών, τα ενεργειακά ποτά ή τα αναψυκτικά μπορεί να επηρεάσουν τις οδοντικές επιφάνειες. Η συχνή κατανάλωση όξινων τροφών μπορεί να καταστρέψει την αδαμαντίνη (σμάλτο) προκαλώντας χαρακτηριστικές διαβρώσεις στις επιφάνειες των δοντιών.
Σε περιπτώσεις που διαπιστώνεται η ύπαρξη πολλών τερηδόνων ή εκτεταμένων αλλοιώσεων στις οδοντικές επιφάνειες (πχ διαβρώσεις) κατά την κλινική εξέταση κρίνεται σκόπιμη η ανάλυση του διαιτολογίου με την καταγραφή όλων των τροφών και ποτών που καταναλώνονται σε διάστημα πχ μιας εβδομάδας. Η ανάλυση του διαιτολογίου αποσκοπεί στην ανακάλυψη των επιβλαβών διατροφικών συνηθειών ενώ παράλληλα γίνονται συστάσεις σχετικά με ποιες διατροφικές συνήθειες συντελούν στην υγεία των δοντιών και των ούλων του ασθενή. Για παράδειγμα, μια δίαιτα πλούσια σε βιταμίνες και ω3 & ω6 λιπαρά οξέα έχει θετική επίδραση στην υγεία των περιοδοντικών ιστών.
Με την υιοθέτηση σωστών διατροφικών συνηθειών, την άσκηση αποτελεσματικής στοματικής υγιεινής και την καθοδήγηση του οδοντιάτρου είναι εφικτή η διατήρηση της στοματικής υγείας σε ενήλικες και παιδιά.
Η προληπτική ορθοδοντική θεραπεία αποσκοπεί στην άρση διαφόρων βλαπτικών παραγόντων που μπορούν να προκαλέσουν κάποια ορθοδοντική ανωμαλία, να επηρεάσει θετικά την ανάπτυξη των γνάθων και των δοντιών κι έχει ως στόχο να προλάβει τη δημιουργία ορθοδοντικού προβλήματος ή να περιορίσει σημαντικά τη βαρύτητά του στο μέλλον. Πραγματοποιείται σε µικρές ηλικίες (παιδιά 6-8 ετών), απαιτεί θεραπεία με κινητές ορθοδοντικές συσκευές (¨μασελάκια¨) που τα παιδιά μπορούν εύκολα να χειριστούν και συνήθως διαρκεί μικρό χρονικό διάστημα.
Τα ορθοδοντικά προβλήματα που εμφανίζονται στη νεογιλή και νεαρή μεικτή οδοντοφυΐα και τα οποία χρήζουν θεραπείας είναι:
Η πρόωρη απώλεια νεογιλών δοντιών από τερηδόνα ή τραυματισμό Σε περιπτώσεις απώλειας πίσω δοντιών πριν την ηλικία των 10 ετών κι εάν το αντίστοιχο μόνιμο δόντι χρειάζεται αρκετό χρόνο για να κατέβει, πρέπει συνήθως να κρατήσουμε το χώρο ώστε να μη μετακινηθούν στη θέση του άλλα δόντια και δημιουργηθεί ορθοδοντικό πρόβλημα. Σε αυτές τις περιπτώσεις συνήθως είναι απαραίτητη η τοποθέτηση ενός μηχανήματος διατήρησης χώρου που κρατά το χώρο μέχρι να έρθει το καινούργιο που θα το διαδεχτεί και προλαµβάνει προβλήµατα µελλοντικού συνωστισµού. Το μηχάνημα τοποθετείται στα διπλανά δόντια από το δόντι που λείπει. Η διαδικασία τοποθέτησης του είναι τελείως ανώδυνη και δεν απαιτείται αναισθησία.
Στοματικές έξεις Στις περιπτώσεις που οι μικροί ασθενείς έχουν κάποια συνήθεια όπως χρήση πιπίλας ή θηλασμό δακτύλου, προώθηση γλώσσας κτλ αρχικά καταβάλουμε προσπάθεια να διακοπεί εγκαίρως η έξη γιατί εάν το παιδί σταματήσει τη βλαβερή συνήθεια το πρόβλημα αποκαθίσταται συνήθως σε μεγάλο βαθμό μόνο του. Εάν όμως το παιδί συνεχίζει πέραν της ηλικίας των 4 ετών ή αν ήδη έχει δημιουργηθεί έντονο πρόβλημα (πχ μεγάλο κενό μεταξύ των άνω και κάτω δοντιών), επηρεάζοντας συχνά και την ομιλία, τότε η προληπτική ορθοδοντική μπορεί να βοηθήσει. Με την τοποθέτηση ενός απλού μηχανήματος που υπενθυμίζει στο παιδί να μη βάζει το δάχτυλο του στο στόμα κι αποκλείει τη γλώσσα από το να τοποθετείται στον κενό χώρο και να διατηρεί το χάσμα ανάμεσα στα δόντια.
Υπεράριθμα δόντια Η ύπαρξη υπεράριθμων δοντιών διαπιστώνεται ύστερα από ακτινογραφικό έλεγχο και κάποιες φορές εμποδίζει τη φυσιολογική ανατολή των μονίμων δοντιών. Απαιτείται η έγκαιρη αφαίρεσή τους προκειμένου να αποτρέψουμε προβλήματα συνωστισμού των δοντιών στο μέλλον.
Έντονη προβολή των άνω δοντιών (πρόταξη) Όταν τα μόνιμα μπροστινά δόντια της άνω γνάθου ¨πετάνε¨ πολύ υπάρχει αυξημένος κίνδυνος τραυματισμού τους. Η τοποθέτηση ενός κινητού μηχανήματος – αν δεν συνυπάρχουν κι άλλοι παράγοντες – μπορεί να διορθώσει την έντονη πρόταξη. Στις περιπτώσεις έντονης πρόταξης των άνω δοντιών υπάρχει ισχυρή σύσταση για χρήση αθλητικού νάρθηκα.
Σταυροειδής σύγκλειση Φυσιολογικά τα πάνω δόντια καλύπτουν λίγο τα δόντια της κάτω γνάθου Όταν τα πάνω δόντια βρίσκονται εσωτερικά των κάτω δοντιών λέμε ότι ο ασθενής έχει σταυροειδή σύγκλειση. Η σταυροειδής σύγκλειση μπορεί να αφορά τα μπροστινά δόντια (πρόσθια σταυροειδής), τα πίσω δόντια (οπίσθια σταυροειδής) ή και τα δύο. Σε αρκετές περιπτώσεις η σταυροειδής σύγκλειση συνοδεύεται από έντονες πρόωρες επαφές των δοντιών που προκαλούν πρόσθια ή πλάγια κίνηση της γνάθου. Είναι σημαντικό να διορθώνουμε τη σταυροειδή σύγκλειση το συντομότερο δυνατό, ώστε να αφήσουμε τις γνάθους να αναπτυχθούν σωστά. Η διόρθωση συνήθως ολοκληρώνεται άμεσα, σε λίγους μήνες με τη χρήση κινητών μηχανισμών (¨μασελάκια¨) και ήπιο τροχισμό των πρόωρων επαφών των δοντιών. Στη συνέχεια οι μηχανισμοί πρέπει να παραμείνουν για περίπου 6 μήνες για τη διατήρηση του αποτελέσματος.
Τα πλεονεκτήματα της προληπτικής ορθοδοντικής θεραπεία είναι πολλά και σημαντικά:
Εκμεταλλευόμαστε την πολύ καλή συνεργασία των παιδιών μικρής ηλικίας
Βελτιώνουμε αισθητά το χαμόγελο του παιδιού ενισχύοντας την ψυχολογία και την αυτοπεποίθησή του
Μπορούμε να αποφύγουμε εξαγωγές μόνιμων δοντιών
Εκμεταλλευόμενοι το δυναμικό ανάπτυξης του παιδιού, βελτιώνουμε τις σχέσεις των γνάθων επιτρέποντας πιο αρμονική ανάπτυξη τους στο μέλλον.
Διορθώνουμε έγκαιρα τις λάθος θέσεις δοντιών αποφεύγοντας βλάβες όπως αποτριβή της αδαμαντίνης, υφίζηση των ούλων, τραυματισμός δοντιών, τραυματογόνο σύγκλειση κτλ.
Σε περιπτώσεις που χρειαστεί πλήρης ορθοδοντική θεραπεία από ειδικό ορθοδοντικό αυτή είναι συνήθως πιο σύντομης διάρκειας και μικρότερης βαρύτητας εάν έχει προηγηθεί προληπτική ορθοδοντική θεραπεία.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η πρόσβαση στο φθόριο αποτελεί αναφαίρετο δικαίωμα για την προστασία της στοματικής υγείας και θεωρείται μια από τις σημαντικότερες ανακαλύψεις για τη δημόσια υγεία. (FDI, IADR, WHO 2006:Global Consultation on Oral Health Through Fluoride).
Αποτελεσματικότητα και ασφάλεια
Η χρήση του φθορίου για την πρόληψη της τερηδόνας έχει αποτελέσει πεδίο εκτεταμένης έρευνας, επί 66 έτη. Από τα περίπου 45.000 σχετικά επιστημονικά άρθρα που έχουν δημοσιευθεί μέχρι σήμερα αποδεικνύεται ότι, το φθόριο, είναι το πιο αποτελεσματικό μέσο για την πρόληψη της τερηδόνας και συγχρόνως ασφαλές για τη γενική υγεία του ανθρώπου, σε όλες τις ηλικίες εφόσον χρησιμοποιείται σωστά.
Το φθόριο είναι ιχνοστοιχείο που βρίσκεται στην φύση και, σε μικρές συγκεντρώσεις, σε τροφές που καταναλώνουμε καθημερινά. Σε χώρες της Ευρώπης και στην Αμερική, το φθόριο έχει προστεθεί στο πόσιμο νερό και παρατηρήθηκε μείωση της τερηδόνας σε ποσοστό μέχρι 50%.
Η δράση του φθορίου είναι κυρίως τοπική. Απορροφάται από την αδαμαντίνη των δοντιών και την κάνει πιο ανθεκτική απέναντι στα οξέα που παράγουν τα μικρόβια που προκαλούν την τερηδόνα. Συγχρόνως έχει ήπια αντιμικροβιακή δράση στα μικρόβια της οδοντικής μικροβιακής πλάκας. Για τους παραπάνω λόγους, το φθόριο, θεωρείται απαραίτητο για τη διατήρηση της στοματικής υγείας ειδικά των παιδιών και των εφήβων των οποίων τα δόντια είναι πιο ευαίσθητα στηνεμφάνιση τερηδόνας.
Το φθόριο είναι ενεργό συστατικό πολλών προϊόντων για χρήση στο σπίτι (οδοντόπαστες, ταμπλέτες φθορίου, στοματοπλύματα) και στο οδοντιατρείο (φθοριούχα ζελέ και βερνίκια).
Οδοντόκρεμες, στοματοπλύματα και δισκία για χρήση στο σπίτι
Η χρήση φθοριούχου οδοντόκρεμας από τη βρεφική ηλικία είναι επιστημονικά τεκμηριωμένη και συστήνεται διεθνώς. Θεωρείται το σημαντικότερο μέσο πρόληψης της τερηδόνας και η εξάπλωση της χρήσης της μετά το 1980, είναι η κύρια αιτία μείωσης της εμφάνισης της τερηδόνας στα ανεπτυγμένα κράτη του Δυτικού κόσμου.
Ο καθαρισμός του στόματος πρέπει να αρχίζει από την εμφάνιση του πρώτου δοντιού και η χρήση φθοριούχου οδοντόκρεμας να ξεκινάει από την ηλικία των 6 μηνών. Από την ηλικία 6 μηνών έως 6 ετών, η περιεκτικότητα της οδοντόκρεμας σε φθόριο συνιστάται να είναι 1000 ppm και η συχνότητα βουρτσίσματος δύο (2) φορές ημερησίως, η μία από τις οποίες, οπωσδήποτε, βράδυ. Η ποσότητα της οδοντόκρεμας για παιδιά 3-6 ετών, πρέπει να είναι μεγέθους μικρού μπιζελιού, ενώ για παιδιά κάτω των 3 ετών πρέπει να είναι ελάχιστη, δηλαδή ένα επίχρισμα (ίχνος) στην οδοντόβουρτσα.
Τα δισκία φθορίου και τα φθοριούχα στοματοπλύματα αποτελούν συμπληρωματικούς τρόπους χορήγησης φθορίου στο σπίτι για παιδιά και εφήβους που έχουν προδιάθεση για εμφάνιση τερηδόνας.
Τα δισκία φθορίου πρέπει να χορηγούνται πάντα με συνταγή και σαφείς οδηγίες από τον οδοντίατρο ο οποίος λαμβάνει υπ’ όψιν την ηλικία του παιδιού, τις διατροφικές του συνήθειες και την προδιάθεση που έχει να εμφανίσει τερηδόνα. Χορηγούνται κυρίως σε παιδιά νηπιακής ηλικίας και η δράση τους είναι κυρίως τοπική και όχι τόσο συστηματική όπως πιστεύονταν παλιότερα. Έτσι, πρέπει να παραμένουν αρκετά στο στόμα και όχι να καταπίνονται αμέσως.
Τα στοματοπλύματα χορηγούνται μετά την ηλικία των 6-7 ετών όταν το παιδί είναι ικανό να μην καταπίνει το διάλυμα. Στο εμπόριο κυκλοφορούν σκευάσματα με διαφορετικές περιεκτικότητες φθορίου. Ανάλογα με τις ανάγκες του παιδιού, ο οδοντίατρος θα πρέπει να συστήσει το αντίστοιχο στοματόπλυμα καθώς και τον τρόπο που πρέπει να χρησιμοποιείται.
Ζελέ και βερνίκι για φθορίωση στο ιατρείο
Η τοπική φθορίωση γίνεται στο ιατρείο με σκευάσματα που έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε φθόριο και δρουν με διαφορετικό τρόπο από τα φθοριούχα προϊόντα που χρησιμοποιούνται στο σπίτι τα οποία έχουν χαμηλή περιεκτικότητα σε φθόριο. Ο Οδοντίατρος χρησιμοποιεί φθόριο είτε σαν ζελέ το οποίο εφαρμόζει με τη βοήθεια ειδικών δισκαρίων είτε σαν βερνίκι φθορίου το οποίο επαλείφει στα δόντια. Η φθορίωση είναι μία διαδικασία απλή και ασφαλής και συνήθως γίνεται δύο φορές το χρόνο. Σε παιδιά με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης τερηδόνας πρέπει να γίνεται 3-4 φορές το χρόνο.
Τα sealants αποτελούν μέρος ενός ολοκληρωμένου προληπτικού προγράμματος που μεταξύ άλλων περιλαμβάνει καθαρισμό και στίλβωση, εφαρμογή φθορίου, ανάλυση των διατροφικών συνηθειών κτλ
Τα sealants ή προληπτικές καλύψεις οπών και σχισμών είναι λεπτές επιστρώσεις υλικού οι οποίες τοποθετούνται στις μασητικές επιφάνειες των πίσω δοντιών που παρουσιάζουν εκσεσημασμένη μορφολογία όπως πχ βαθιές αύλακες, οπές και σχισμές. Οι επιφάνειες αυτές είναι συχνά δύσκολο να καθαριστούν σωστά με την οδοντόβουρτσα, ευνοείται η κατακράτηση τροφών σε αυτές κι επομένως η εμφάνιση τερηδόνας. Με την εφαρμογή του υλικού των sealants γεμίζουν οι οπές κι οι σχισμές της μασητικής επιφάνειας κι έτσι πλέον οι τροφές και τα μικρόβια δεν μπορούν να παγιδευτούν στις επιφάνειες αυτές και να δημιουργήσουν τερηδόνα.
Σε ποια δόντια συνήθως τοποθετούνται τα sealants;
Τα sealants τοποθετούνται συνήθως στους πρώτους και δεύτερους μόνιμους γομφίους ή σε οποιοδήποτε νεογιλό ή μόνιμο δόντι εμφανίζει έντονες αύλακες και σχισμές στην επιφάνειά του, ιδίως αν συνυπάρχει αυξημένος τερηδονικός κίνδυνος.
Πότε τοποθετούνται τα sealants;
Τα sealants τοποθετούνται μετά την πλήρη ανατολή των πρώτων και δεύτερων μονίμων γομφίων, δηλαδή στην ηλικία των 6 – 7 και 12 – 13 ετών αντίστοιχα ή οποτεδήποτε διαπιστωθεί ότι κάποιο δόντι λόγω της ιδιαίτερης μορφολογίας του εμφανίζει αυξημένο κίνδυνο να τερηδονιστεί ιδίως στις περιπτώσεις που δεν εφαρμόζεται σχολαστική στοματική υγιεινή, υπάρχει διατροφή πλούσια σε ζάχαρη κτλ.
Ποια είναι η διαδικασία τοποθέτησής τους;
Η τοποθέτηση των sealants γίνεται σε ένα ραντεβού, χωρίς να απαιτείται η αναισθητοποίηση της περιοχής ή η αφαίρεση οδοντικής ουσίας με τρόχισμα. Η επιφάνεια του δοντιού που θα δεχθεί το sealant αρχικά καθαρίζεται και αμμοβολείται. Έπειτα, αφού γίνει εφαρμογή ειδικών παραγόντων στο δόντι τοποθετείται το υλικό του sealant το οποίο πολυμερίζεται (σκληραίνει) με τη χρήση ειδικής συσκευής.
Πόσο διαρκούν; Χρειάζονται συντήρηση;
Οι προληπτικές καλύψεις διαρκούν πολλά χρόνια και για όσο διάστημα παραμένουν στις θέσεις τους προστατεύουν αποτελεσματικά τα δόντια από την τερηδόνα. Επειδή ελάχιστες φορές μπορεί να αποκολληθούν από το δόντι θα πρέπει να ελέγχονται σε κάθε επανεξέταση στο οδοντιατρείο και να επανατοποθετούνται εάν κρίνεται απαραίτητο.
